Deneye Hayır Derneği olarak, bileşenlerimizden Hayvan Hakları ve Etiği Derneği‘nin tüzel kişiliği üzerinden Tarım ve Orman Bakanlığı aleyhine açtığımız davayı kazandık.
Ne Olmuştu?
Yönetmelik gereği, Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurul’u oluşturan 21 üyeden birinin, hayvanları korumaya yönelik çalışan bir sivil toplum örgütü temsilcisi olması gerekiyor. 2018 yılında bu temsilcinin seçimi sürecinde, kurulda hayvanları temsil etmek üzere bir aday göstererek Bakanlığa başvurduk. Hayvanlara Adalet Derneği de üyelik için bir aday gösterdi ancak hayvan hakları örgütlerinin talepleri reddedilerek, kuruluş amacı “deneylerin kalitesini arttırmak” olan Laboratuvar Hayvanları Bilimi Derneği’nin temsilcisi üye olarak yeniden seçilmişti. Bunun üzerine, Bakanlığın yaptığı üye seçiminin Yönetmelikteki ilgili hükümlere aykırı olduğu ve kuruldaki 21 üyeden birinin hayvan lehine söz söyleyecek hayvan hakları temelli bir örgütün temsilcisi olması gerektiğini savunarak İdare Mahkemesi’nde iptal davası açarak, yürütmenin durdurulmasını talep ettik. YD talebimiz reddedildi ve Bakanlık, seçilen temsilcinin mesleki deneyimi, söz konusu derneğin hayvan refahını gözeten çalışma biçimi üzerine kurulu bir savunma yaptı. Biz de, hayvan haklarının hayvan refahından çok farklı bir kavram olduğunu anlatmak için, hukukçu Serkan Köybaşı ve Prof.Gülriz Erişgen’den bilirkişi olarak görüşler alarak bunları ek beyanlarımızda mahkemeye sunduk.
Karar: “Hukuka Uyarlık Yok”
Ankara 11. İdare Mahkemesi’nde 2018/2247 E.sayılı dosya üzerinden görülmekte olan davada ‘Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurulu’na sivil toplum örgütleri arasından Laboratuvar Hayvanları Bilimi Derneği’nin üye olarak seçilmesine iliskin dava konusu islemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.’ denilerek, idari işlemin iptaline karar verildi. İptal kararı sonucunda idari işlem yapıldığı ilk tarihten itibaren ortadan kalkması sebebiyle iptal kararları geriye yürümekte ve böylece idari işlem baştan itibaren hiç yapılmamış sayılmaktadır. Mahkemenin 12.06.2020 tarihli, 2018/2247E. ve 2020/1008K. Sayılı kararının kesinleşmesiyle birlikte, kaldırılan işleme bağlı olarak tesis edilmiş diğer işlemler de ortadan kalkacaktır. Kanunlarımıza göre idarenin iptal edilen işlemi, tesisinden önceki hale getirmek mecburiyetindedir. Yukarıdaki bilgiler ışığında, HADMEK üyeliği için hayvanları koruyan ve bağımsız bir STK temsilcisinin seçilmesinin hukuki gerekçelendirilmesi sağlanmıştır bu nedenle mahkeme kararına uygun şekilde işlem tesis etmek tüm kurumlar için bir zorunluluktur. Tüm bu nedenlerden ötürü, kararın kesinleşmesinin ardından mücadelemize devam ederek, gerekli tüm yasal girişimlere devam edeceğiz.
Dava sürecinde görüş ve katkılarıyla destek olan Paksoy Ortak Avukat Bürosu’na, Necdet Umut Orcan’a, Serkan Köybaşı’ya, Gülriz Erişgen’e, Av.Burcu Yağcı’ya teşekkür ederiz.