Laboratuvarlardaki Tüm Türler Evlere
Hayvan refahı birimi ya da sorumlu veteriner hekim tarafından sağlıklı ya da yaşamına devam edebilir olarak nitelendirilmişse -her prosedür sonunda bu işlem yazılı olarak yapılmak zorundadır- ya da çalışmaya dahil edilmeyecekse, iğne ya da diğer yöntemlerle öldürmek bir seçenek olmamalıdır.
Mevzuatımızda, “aile yanına verme programları”nın yürütülmesine dayanak olan maddeler mevcuttur ancak bunlar uygulanmamaktadır. Genetiği değiştirilmemiş olması şartıyla, sorumlu veteriner hekimin oluru ile, bu hayvanlar yuvalandırılabilir.
Yasa ve Yönetmeliklerde geçen ancak uygulanmayan aile yanına verme programlarının; deneylerde kullanılmak üzere hayvan yetiştiren, tedarik eden ya da kullanan, çalışma izinli tüm resmi ve özel kuruluşlar tarafından uygulanmasını istiyoruz. Bunu sağlamak için, Bilgi Edinme Hakkı Yasası kapsamında üniversite ve özel kuruluşların Hayvan Deneyleri Yerel Etik Kurullarına başvurular yaparak, bu programların uygulanmama sebebini ve uygulanacak ise Sivil Toplum ile işbirliği yapılıp yapılmayacağını soruyoruz.
Hayvan Deneyleri Etik Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik MADDE 9, 10
Madde.9 “j” bendinde, HADYEK’in (Hayvan Deneyleri Yerel Etik Kurulların) görevlerinden biri olarak; “Deneyde kullanılan hayvanların, prosedür sonrası sahiplendirilmesi veya çiftçilik sistemine iadesinde sakınca görülüp görülmediği hakkında karar vermek” şerhi yer alır.
Buna ek olarak, aynı yönetmeliğin 10. Maddesi “l” bendinde: araştırmalarda kullanılan ve yaşamlarını sürdüren hayvanla deney sonunda sağlıklı yaşam şartlarının teminini sağlamak da HADYEK’in çalışma ilkelerinden biri olarak tanımlanmıştır.
Deneysel ve DİĞER Bilimsel Amaçlar İçin Kullanılan Hayvanların Refah ve Korunmasına Dair Yönetmelik Madde 9, 29
2011 yılında çıkartılan Deneysel ve Bilimsel Amaçlar İçin Kullanılan Hayvanların Refah ve Korunmasına Dair Yönetmelik Madde.9 “d” bendinde, Hayvan Refahı Birimi’nin görevleri arasında “Aile yanına verilecek hayvanların sosyalleştirilmesi de dahil aile yanına verme programları hakkında bilgi vermek” yer alır ve Madde.29 (1), Hayvanların Aile Yanına Verilmesi Veya Serbest Bırakılması İçin Program başlığı altında, deney sonunda hayvanların sağlık durumlarının uygun olması, çevre-halk-hayvan sağlığına zarar vermeyecek durumda olması halinde yuvalandırılmaları, vahşi hayvanların ise rehabilitasyon programlarına alındıktan sonra habitatlarına iade edilmelerini belirtir.
Deneysel ve Diğer Bilimsel Amaçlar İçin Kullanılan Hayvanların Refah ve Korunmasına Dair Yönetmeliğin Uygulama Talimatı
Madde.13 (3): Birinci ve ikinci fıkrada belirtilen şartları sağlayan hayvanların aile yanına verilmesi için sorumlu yöneticinin teklifi ve etik kurulun onayı ile hayvanlar sahiplerine iade edilir, Sahiplerinin geri almak istemedikleri hayvanlar için sahiplik talebinde bulunan varsa hayvanlar bu kişilere verilebilir. Sahiplendirilen hayvanlar için Ek-2’deki form 3 nüsha olarak doldurulur. Formun bir nüshası hayvanı sahiplenen kişiye verilir. İki nüshası kuruluşta dosyalanır. Kuruluşu denetime gelen Bakanlık denetçilerine bir nüshası talep halinde imza karşılığında teslim edilir. Sahiplendirilen hayvanın kedi veya köpek olması durumunda Yönetmeliğin 35 inci maddesi gereğince düzenlenen hayvanın bireysel geçmiş dosyasının bir nüshası da hayvanı sahiplenen kişiye verilir.
Madde.13 (4): Birinci ve ikinci fıkrada belirtilen şartları sağlayan çiftlik hayvanlarının çiftçilik sistemine iade edilebilmesi için sorumlu yöneticinin kararı ve etik kurulun onayı ile hayvanlar çiftçilik sistemine iade edilir. Çiftçilik sistemine iade edilen hayvanlar için Ek-3’deki form 3 nüsha halinde düzenlenir. Bir nüshası talep halinde hayvanın verildiği çiftçilik sistemi yetkilisine verilir, 2 nüshası ise kuruluşta dosyalanır. Kuruluşu denetime gelen Bakanlık denetçilerine bir nüshası talep halinde imza karşılığında teslim edilir.